Эпидермоид кисталар

Эпидермоид кисталар (эпидермал ёки ёғ кисталари деб ҳам аталади) — тери остида кенг тарқалган хавфсиз (нохавфли) тузилмалардир. Одатда бундай кисталар секин ўсади, юмалоқ ёки овал шаклга эга ва кератин деб аталадиган модда билан тўлдирилган — бу оқсил бўлиб, одатда тери, соч ва тирноқларда учрайди.

Эпидермоид кисталарнинг асосий хусусиятлари:

• Эпидермоид кисталарнинг асосий хусусиятлари:
  • Одатда кисталар юмалоқ шаклда, силлиқ ва ушлаб кўрилганда эластик бўлади.
  • Киста устидаги тери нормал кўриниши ёки бироз сарғиш рангга эга бўлиши мумкин — бу таркибга боғлиқ.
  • Кистанинг катталиги нўхатдан тортиб, диаметри бир неча сантиметргача бўлади.
• Жойлашуви:
  • Эпидермоид кисталар юз, бўйин, орқа, бош териси ва кўкракда кўпроқ учрайди.
  • Аммо улар тананинг ҳар қандай қисмида пайдо бўлиши мумкин.
• Белгилари:
  • Эпидермоид кисталарнинг аксарияти оғриқсиз ва ноқулайлик туғдирмайди.
  • Инфекцияланганда киста қизариши, яллиғланиши, оғриқли бўлиши ва қўланса ҳидли қуюқ модда ажрата бошлаши мумкин.
  • Баъзи ҳолларда кератин чиқиши мумкин бўлган марказий тешикни (ғовакни) кўриш мумкин.
• Сабаблари:
  • Одатда, кисталар соч фолликуласи ёки ёғ бези тиқилиб қолганда ҳосил бўлади, бу эса тери остида кератин тўпланишига олиб келади.
  • Улар терининг шикастланиши — кесилиш, акне ёки жарроҳлик аралашуви натижасида ҳам пайдо бўлиши мумкин.
  • Генетик мойиллик роль ўйнайди: баъзи одамларда бундай кисталарга мойиллик юқори бўлади.
  • Баъзи ирсий синдромлар (масалан, Гарднер синдроми) кўплаб эпидермоид кисталар билан бирга келиши мумкин.
• Даволаш:
  • Кузатув: Аксарият ҳолларда, агар киста безовта қилмаса ёки инфекцияланмаган бўлса, даволаш талаб қилинмайди.
  • Дренаж ёки олиб ташлаш: Яллиғланиш ёки ноқулайлик бўлса, шифокор кистани очиши ёки жарроҳлик йўли билан олиб ташлаши мумкин.
  • Стероид инъекциялар: Киста шишган ёки оғриқли бўлса, яллиғланишни камайтириш учун қўлланилади.
  • Муҳим: кистани ўзингиз сиқиб чиқаришга ёки тешишга уринманг, бу инфекция ёки чандиқлар пайдо бўлишига олиб келиши мумкин.
• Шифокорга қачон мурожаат қилиш керак:
  • Агар киста оғриқли, қизарган ёки шишган бўлса, бу инфекциянинг белгиси ва даволанишни талаб қилади.
  • Агар киста тез ўсса ёки шакли ўзгарса, бошқа касалликларни истисно қилиш учун уни шифокорга кўрсатиш керак.
  • Агар киста косметик ёки жисмоний ноқулайлик туғдирса, жарроҳлик йўли билан олиб ташлаш кўриб чиқилиши мумкин.

Хулоса

Эпидермоид кисталар одатда зарарсиз бўлиб, даволашни талаб қилмайди. Аммо инфекция ёки бошқа муаммолар бўлса, тиббий ёрдам керак бўлиши мумкин. Теридаги ўзгаришларга шубҳа туғилса, аниқ ташхис қўйиш ва тўғри даволаш усулини танлаш учун шифокорга мурожаат қилиш тавсия этилади.